Hoe werk je effectief aan beginnende geletterdheid?

Spelenderwijs werken aan beginnende geletterdheid

In de kleutergroep werk je structureel, maar wel spelenderwijs aan alle elementen van beginnende geletterdheid. Er is steeds meer bewijs dat daarbij een voor kinderen betekenisvolle en samenhangende aanpak beter werkt dan het aanbieden van losse activiteiten.

Betekenisvol, samenhangend en uitdagend

Een activiteit is betekenisvol en uitdagend voor kleuters als deze aansluit bij hun directe leefwereld, bij hun (emotionele) belevingswereld en bij hun interesses. Werk met onderwerpen die hen aanspreken of waarvoor je ze enthousiast kunt maken en bied hierbinnen je activiteiten in samenhang aan. Je verhoogt de betrokkenheid van je leerlingen nog meer als zij zelf het thema mede bepalen en er eigenaar van zijn. Jij zorgt voor het plannen van uiteenlopende activiteiten binnen dat thema waarbij zij nieuwe kennis en vaardigheden kunnen opdoen. Hun wensen, initiatieven en behoeftes neem je daarin steeds mee. Bij jongere kleuters zullen de thema’s dichter bij hun directe leefwereld liggen dan bij oudere kleuters.

Boeken als onderdeel van een rijk taalaanbod

Randvoorwaarde voor een effectieve aanpak van geletterdheid is in de eerste plaats een stimulerende leesomgeving. Omring leerlingen met boeken en taal en laat hun dag in dag uit zien dat lezen en boeken erbij horen. Als leerkracht ben je een belangrijk voorbeeld. Jouw enthousiasme voor boeken en lezen is aanstekelijk voor je leerlingen.

Een rijk thema is een goede kapstok voor (spel)activiteiten binnen je kleutergroep waarbij er veel gelegenheid is voor interactie. Door langere tijd met verschillende goedgekozen (prenten)boeken aan de slag te gaan binnen het thema, breid je de leermogelijkheden uit. Met een goed gekozen boek daag je leerlingen uit om te luisteren, na te denken, samen te praten over de inhoud, zelf te ‘lezen’ en te schrijven.

Bij het werken met boeken besteed je spelenderwijs ook aandacht aan het vergroten van klankbewustzijn, bijvoorbeeld met taal- en rijmspelletjes. Zo leg je een belangrijke basis voor het leren lezen: kleuters die geleerd hebben om losse klanken te onderscheiden in woorden, blijken beter voorbereid op technisch lezen. Leerlingen die dit onvoldoende leren, krijgen later leesproblemen.