Hoe werk je met kleuters die voorlopen?

Weinig vloeiende lezers

Er zijn vierjarigen die al een beetje kunnen lezen als ze in de kleutergroep komen. Een deel van hen herkent woorden in een tekst en leest deze als ‘plaatjes’. Nieuwe woorden kunnen ze niet ontcijferen. Daarnaast zijn er kleuters die een aantal letters kennen. De groep kinderen die daadwerkelijk de klank-tekenkoppeling beheerst en in meer of mindere mate vloeiend kan lezen is erg klein.

Niet beginnen met de leesmethode uit groep 3

Om verschillende redenen kun je in de kleuterklas voorlopers beter niet laten starten met de leesmethode uit groep 3. Een deel van de voorlopers kan de visuele, verbale en auditieve informatie niet snel genoeg koppelen, hetgeen nodig is om vloeiend en met begrip te kunnen lezen. Hun kleuterbrein is daar niet ver genoeg voor ontwikkeld.

Ook de kleuters die al wel over deze capaciteit beschikken kun je beter op een andere manier stimuleren. Als je voor hen een leesmethode inzet, krijgen ze een lastige tijd in groep 3. Terwijl het hen bijvoorbeeld ontbreekt aan voldoende taakgerichtheid om zelf te werken, wordt toch verondersteld dat ze in groep 3 geen instructie meer nodig hebben. Buiten dat maken ze minder deel uit van de groep terwijl sociale verbondenheid een belangrijke motivator is voor leren. De herhaling van dezelfde lesstof als ze eenmaal in groep 3 zitten, kan bovendien leiden tot verveling en afhaken. 

Geschikte activiteiten voor kleuters met een voorsprong

De kleuters die echt al kunnen lezen en begrijpen wat ze lezen, kunnen in de groep hun vaardigheid inzetten bij zelf lezen en bij leesactiviteiten met de groep. Voor hen zorg je voor een aantrekkelijk aanbod van leesboekjes uit groep 3 en 4 en ander leesmateriaal dat zij interessant vinden. In de kring kunnen ze vertellen over de boeken die ze gelezen hebben. Daarnaast kun je – ook voor kleuters met een minder grote voorsprong – denken aan aparte gesprekken over een voorgelezen boek, waarbij je hen moeilijkere vragen stelt.

Lezende kleuters kennen de spellingsregels nog niet en weten vaak niet hoe woorden geschreven worden. Bij de schrijfopdrachten geef je ze – net als bij de andere kleuters – de vrijheid te bedenken hoe je woorden schrijft (invented spelling).