Van theorie naar praktijk

Boeken en rapporten

Rijke taal. Taaldidactiek voor het basisonderwijs (2020)

Koeven, E. van & Smits, A. (Amsterdam: Boom uitgevers)

Het boek Rijke taal biedt tal van praktische handvatten voor het taal- en leesonderwijs gebaseerd op wetenschappelijke inzichten.

Leer ze lezen. Praktische inzichten uit onderzoek voor leraren basisonderwijs (2021)

Ros, B., Gelderen, A. van, Glopper, K. de, & Steensel, R. van (Meppel: Ten Brink Uitgevers)

Dit boek beschrijft in een korte, heldere en inspirerende stijl drieëntwintig internationale kernpublicaties over het (met begrip) leren lezen op de basisschool. Download

De doorgaande leeslijn. De leesontwikkeling van 0-20 jaar (2020)

Stichting Lezen (Amsterdam: Stichting Lezen)

De doorgaande leeslijn geeft een beschrijving van de leesontwikkeling van kinderen en jongeren en van alle factoren die bepalend zijn voor het opgroeien tot lezer. Download

Van thematisch werken naar thematiseren (2021)

Bouwman, A., Houtsma, S., Mulder, M., & Wanningen, K. (Huizen: Pica)

Praktisch boek voor professionals die werken met kinderen tussen 3-7 jaar met handreikingen om het werken met een thema om te zetten naar thematiseren, d.w.z. in dynamisch samenspel met leerlingen.

Onderwijskansen en taalstimulering (2021)

Broekhof, K.

Rapport over het stimuleren van taalontwikkeling bij leerlingen die van huis uit onvoldoende blootgesteld zijn aan de Nederlandse taal. Met praktische tips voor taalstimulering in de kleutergroep en het inzetten van de thuistaal van anderstalige kinderen. Download

Protocol Preventie Leesproblemen groep 1 en groep 2 (2019)

Druenen, M. van, Scheltinga, F., Wentink, H., & Verhoeven, L. (Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands)

Boek met praktische handvatten en praktijkvoorbeelden bij het doelgericht werken aan taalstimulering in de kleutergroepen aan de hand van tussendoelen per taaldomein.

Liefde voor letters en lezen. Handboek stimulering geletterdheid 0-7 jaar (2019)

Berg, H., Land, I., & Meijsing, I. (Amsterdam: Uitgeverij SWP)

In het boek Liefde voor letters en lezen staat beschreven hoe je de geletterdheid bij kinderen tussen 0 en 7 jaar doelgericht kunt stimuleren.

Iedereen kan leren schrijven. Schrijfplezier en schrijfvaardigheid in het basisonderwijs (2018)

Norden, S. van (Bussum: Coutinho)

Handboek met handreikingen, praktijkvoorbeelden en ideeën voor effectief en betekenisvol schrijfonderwijs voor alle groepen van de basisschool.

Artikelen

Fonemisch bewustzijn (2023)

Geudens, A. & Schraeyen, K. (HJK-online)

Artikel waarin wordt beschreven wat fonemisch bewust inhoudt, hoe deze vaardigheid zich bij kleuters ontwikkelt en hoe je dit kunt stimuleren. Lees het artikel

Woorden als DNA van taal (2023)

Geudens, A. & Schraeyen, K. (HJK-online)

Artikel waarin het belang wordt onderstreept van het hebben van een rijke woordenschat bij kleuters voor de latere leesontwikkeling. Er wordt gepleit voor het geven van woordenschatinstructie binnen een rijk en talig thema dat een aantal weken centraal staat. Lees het artikel

Verhaalbegrip bij peuters en kleuters (2023)

Sikkema-de Jong, T. & Swart, E. (Tijdschrift voor Remedial Teaching, 31(1), blz. 10-13)

Artikel over de ontwikkeling van verhaalbegrip bij peuters en kleuters en hoe de rijke en complexe taal in (digitale) prentenboeken hierin een rol kan spelen. Lees het artikel

Een koffer vol rijke teksten. Lees- en luisterbegrip & taal- en denkvaardigheid bij kleuters stimuleren (2022)

Algoet, M. (Kleutergewijs)

Artikel met lessuggesties en boekentips voor het werken met rijke teksten met kleuters met het prentenboek De koffer van Chris Naylor-Ballesteros als voorbeeld. Lees het artikel

En als ze niks terugzeggen, bouwen aan verhaalbegrip (2021)

Broekhof, K. (De wereld van het jonge kind 48(8), blz. 6-9)

Artikel over interactief voorlezen met concrete tips over scaffolding. Lees het artikel

Invented spelling op de Emmaus (2021)

Ligt, D. de, & Rosier, M-L. (Tijdschrift Zone 20(2), 26-28)

Artikel over hoe kleuters spelenderwijs met taal, letters en boeken in aanraking komen in een rijke taalomgeving op basisschool de Emmaus in Rotterdam. Lees het artikel

Leren van elkaar met thematisch leesonderwijs in groep 2-3 (2020)

Leraar24

Praktijkvoorbeeld van basisschool de Doolgaard die werkt met een combinatiegroep 2-3 en leerlingen thematisch leesonderwijs aanbiedt. Inclusief filmpje. Lees het artikel

Herken kleuters met risico op latere leesproblemen (2019)

Noé, M., Leysen, H., Simons, J., & Van Kerckhove, E. (Tijdschrift Taal 10(15), blz. 14-19)

Artikel met uitgebreide informatie over het werken met kleuters die meer ondersteuning en stimulans nodig hebben bij beginnende geletterdheid. Lees het artikel

Voorkomen is beter dan genezen: kwetsbare kleuters spelend en effectief begeleiden naar een betere leesstart (2018)

Vreckem, C. van, & Callens, S. (Signaal 27(105), blz. 16-33)

Artikel met theoretisch kader en praktijkvoorbeelden over de begeleiding van kleuters met een risico op lees- en spellingsproblemen. Lees het artikel

Hoe werk je aan rijke taal in de kleutergroep? (2018)

Van Laere, M. & De Vries, R. (Klasse.be)

Artikel en filmpje met tips over rijke interactie en taalinput met kleuters. Lees het artikel

Fiche Voorlezen (z.d.)

KU Leuven

Fiche over doelen en aanpak van verschillende manieren van voorlezen: interactief voorlezen, hardop denkend voorlezen en herhaald voorlezen. Download

Van luisteren tot lezen (2014)

Jelier, W. (Didactief-special Taalonderwijs)

Praktijkvoorbeeld van een aanpak om het begrijpend luisteren te versterken bij kleuters. Download

Ik wil nog wat zeggen (2008)

Visch, L. & Norden, S. van (De wereld van het jonge kind 35(8), blz. 242-244)

Artikel over de taaltekening en het bijschrijfgesprek als geschikte middelen bij taalvorming van jonge kinderen. Lees het artikel

Voorleesverhalen in de moedertaal van je ouders. Nog één verhaaltje dan (2022)

Cubiss (Lees Lezer Leest! – Meertaligheid)

Artikel waarin het belang van voorlezen in de moedertaal wordt uitgelegd en hoe de website prentenboekeninalletalen.nl hierbij kan ondersteunen. Download