Wat is een rijk thema en hoe kies je zo'n thema?
Een rijk thema is breed en leent zich om vanuit diverse kanten (vakken) te bekijken (multi- perspectivisch). Hoe weet je nu wat een geschikt rijk thema is? De volgende vragen zijn daarbij behulpzaam:
- Is het thema veelzijdig en kent het meer invalshoeken, zoals ‘grenzen’ en ‘(samen)leven op aarde’?
- Is het thema vanuit verschillende leergebieden te benaderen, dus sluit het aan bij leerdoelen van verschillende vakgebieden?
- Kun je verschillende onderwerpen binnen wereldoriëntatie verbinden tot een overkoepelend thema, zoals ‘groeien’ en ‘energie’?
- Biedt het thema voldoende mogelijkheden om nieuwe onderwerpen te introduceren?
- Zijn er voldoende raakvlakken met de interesses van leerlingen of kun je hen interesseren voor het thema?
- Nodigt het thema uit tot het formuleren van een prikkelende probleemstelling met verschillende standpunten, zodat je er met de klas over kunt lezen en in gesprek gaan?
- Kun je rond het thema kernconcepten formuleren die belangrijk zijn voor tekstbegrip en kennisopbouw?
- Is het thema te verbinden aan de actualiteit?
- Zijn er voldoende rijke kinderboeken en andere rijke teksten en ondersteunend beeldmateriaal bij het thema te vinden?
In samenspraak rijke thema’s kiezen
Als leerlingen betrokken zijn bij een thema en ze actief kunnen zoeken naar antwoorden op hun eigen vragen, leren ze het meest. Houd daarom ook altijd rekening met hun interesses en vragen en laat ruimte voor hun eigen inbreng, zonder de leerdoelen uit het oog te verliezen. Je kunt hun nieuwsgierigheid bewust aanwakkeren, bijvoorbeeld door een filmpje, verhaal of excursie. Als leerkracht houd je in de gaten dat alle thema’s samen kerndoeldekkend zijn zodat de doorgaande lijn gewaarborgd blijft.
Je bespreekt de mogelijke thema’s ook samen met je collega’s. In het teamoverleg komt ook de visie op thematisch werken en de mogelijke rol van leerlingen in deze aanpak ter sprake. Bij voorkeur houd je ruimte in je jaarplanning voor de (sub)thema’s die leerlingen inbrengen.
Wanneer een rijk thema in de onder-, midden- en bovenbouw terugkeert, werken leerlingen gedurende hun schoolloopbaan meermalen met hetzelfde thema en wordt hun kennis steeds verder uitgebreid en verdiept. Sommige scholen werken daarom schoolbreed met een cyclus van thema’s.