Wat is het verschil tussen intrinsiek en extrinsiek?

Bij intrinsieke motivatie lees je omdat je dat zelf graag wilt. Denk bijvoorbeeld aan een leerling die leest om zich te verliezen in een verhaal of om van alles te weten te komen over dinosauriërs. Hij of zij vindt lezen zelf plezierig of interessant.
Maar als een leerling louter leest omdat de leerkracht dit verlangt of om een goed cijfer te halen, dan is er sprake van extrinsieke motivatie. Lezen is in dit geval geen doel op zich, maar een middel om een ander, extern doel te behalen.

Waar intrinsieke motivatie een positieve invloed heeft op leesgedrag en -vaardigheid, geldt dit voor extrinsieke motivatie meestal niet of veel minder. Maar de ene extrinsieke drijfveer is de andere niet. Veel lezen omdat een leerling zelf waarde hecht aan goed meekomen op school, is anders dan alleen maar lezen omdat een ander het wil of eist. In het eerste geval is lezen een onderdeel van het eigen waardepatroon. Hoe sterker motivatie zelfgestuurd is, hoe meer die aanzet tot lezen.